Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat eksikliği ve hiperativite bozukluğu; dikkat azlığı,aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ile karakterize edilen nörogelişimsel bir bozukluktur.

Çocukluk döneminde başlar ve yetişkinlik döneminde de sürmektedir. Çocuğun, ergenin, ve yetişkinin yalnızca okul hayatını, iş  hayatını değil ev, arkadaş ve sosyal ilişkilerini etkileyerek zarar veren bir bozukluktur.

Erkek çocuklarda,kız çocuklarına göre daha fazla görülmektedir.Erkek çocuklarda, aşırı hareketlilik daha fazla iken kız çocuklarında ise dikkat eksikliğine daha sık rastlanmaktadır.

Nedenleri;

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; hamilelik süresinde bazı nedenlerden dolayı oluştuğu bilinmektedir. Hamilelik sırasında, annenin stresli olması, alkol ve sigara kullanmasıyla birlikte, tansiyon problemlerinin  olması dikkat eksikliği  ve hiperaktivite bozukluğuna neden olabilmektedir. Ayrıca  genetik etkileri dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun oluşumunda önemli bir yer tutmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı alan çocukların, birincil ve ikincil derece akrabalarında  dikkat eksikliği ve hiperaktivite olduğu bilinmektedir.

Beyinde gerçekleşen bazı nörolojik bozukluklar da dikkat eksikliği ve hiperaktivite oluşumuna katkıda bulunmaktadır.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan çocuklar; bir işi,ödev,proje veya sorumluluklarını  başlatmada ve bitirmekte oldukça zorlanırlar, çok sık hata yapma, görmeme, atlama eğilimindedirler.

Zorla ödev yapmak için otursa bile dışsal uyaranlara açık durumdalardır. Zaman kavramları gelişmemiştir ve zaman yönetimleri yoktur.

Dikkat azlığından dolayı oluşan hiperaktivite bozukluğunda; genelde çocukların konuşmalarına yansır, hızlı konuşurlar ve söyledikleri anlaşılmayabilir, başkalarının sözünü kesebilirler, aileleri sanki motor takılmış, freni yok şeklinde tanımlarlar.

Dürtüsellik ise dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin bir arada olması durumudur. Dürtülerini kontrol edememe, düşünmeden hareket etmek, kendine zarar verebileceğini düşünememe durumudur. Dürtüselliği fazla olan çocuklar; sırasını, konuşma sırasını gelmesini bekleyemez ve bu sebeple arkadaşlık ilişkilerinde genelde problem yaşarlar ve sürekli uyarılırlar.

Ergenlik döneminde ise madde kullanımı, yasal sorunlar yaşamaları, kavgaya karışma gibi olaylara sebep olabilmektedir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite, çocuğun aile ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini bozmaktadır. Zamanla ilgili problemlerinden dolayı  anne ve baba çocuğu sürekli ‘dur-kalk-koşma-yapma’ gibi   kendilerini uyarmak zorunda hissetmektedirler.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite’nin erken tanı ve tedavisi oldukça önemlidir,erken tanı ve tedavi ileride oluşabilecek diğer psikolojik rahatsızlıkların oluşumunu  önlemek için gereklidir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için ilaç tedavisi tedavi yöntemlerinin başında gelmektedir ancak tek başına ilaç tedavisi yeterli değildir. Aile ve çocuğun bu durum hakkında eğitilmesi gerekmektedir.

 Ayrıca bilişsel - davranışçı müdahale teknikleri  ile çocuğun davranışlarının düzenlenmesi gerekmektedir. Çocuğun eksik ve geliştirilmesi gereken  becerileri ve davranışlarına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Play Attention uygulaması dikkat eksikliği ve hiperaktivite  sürecinde başarılı sonuçlar vermektedir.

İzmir Psikolog, Çocuk Ergen ve Aile Danışmanı Ceren Yağcıköseoğlu